Αντίστροφη ή ανεστραμμένη τάξη
Flipped classroom
Θεωρητικό πλαίσιο
Ορισμός
Η «αντίστροφή ή ανεστραμμένη» τάξη (Flipped Classroom [?]) είναι μια εκπαιδευτική προσέγγιση, η οποία μεταφέρει την παράδοση του μαθήματος (όπου συνήθως γίνεται μονόλογος από τον εκπαιδευτικό) έξω από την αίθουσα διδασκαλίας (κυρίως μέσα από βίντεο ή και κατάλληλα σχεδιασμένο πολυμεσικό υλικό). Με τον τρόπο αυτό ο διδακτικός χρόνος στην τάξη, αξιοποιείται περισσότερο σε αλληλεπιδραστικού τύπου δραστηριότητες και οι μαθητές εμπλέκονται ενεργά με το διαδακτικό εντικείμενο.
|
|
Σύμφωνα με την προσέγγιση αυτή οι μαθητές μαθαίνουν παρακολουθώντας βιντεοδιαλέξεις ή άλλο εκπαιδευτικό υλικό από το σπίτι τους, ενώ η «εργασία για το σπίτι» (homework) γίνεται στη σχολική αίθουσα με τον εκπαιδευτικό και τους μαθητές να συζητούν και να επιλύουν απορίες. Αξιοποιείται η χρήση των Νέων Τεχνολογιών για τη διδασκαλία εντός και εκτός τάξης, η εξ αποστάσεως επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή αλλά και μεταξύ των ίδιων των μαθητών, μετατρέποντας την εκπαίδευση σε μία μορφή μικτής εκπαίδευσης. Το κοινωνικό περιβάλλον και η αλληλεπίδραση με αυτό (Vigotsky) επηρεάζει σημαντικά το πώς αντιλαμβάνεται τον κόσμο ο μαθητής. Η εμπειρία και η δράση είναι σημαντικά συστατικά του κύκλου μάθησης, (Kolb) τα οποία προωθεί κι η ανεστραμμένη τάξη όταν «μεταφέρει» το παθητικό ρόλο του μαθητή στο σπίτι και αφιερώνει τον χρόνο της τάξης σε ευκαιρίες δράσης και βιωματικής προσέγγισης.
Τα βασικά χαρακτηριστικά της «αντίστροφης ή ανεστραμμένης» τάξης.
Η «αντίστροφη ή ανεστραμμένη» τάξη στηρίζεται σε τέσσερις πυλώνες – βασικά χαρακτηριστικά. Για την ακρίβεια η λέξη “FLIP” είναι το ακρωνύμιο των λέξεων (στα αγγλικά) που αφορούν σε αυτά τα χαρακτηριστικά (Bishop & Verleger, 2013):
Flexible Environment: Ευέλικτο περιβάλλον. Ο δάσκαλος σε ρόλο καθοδηγητή, προσαρμόζει το μάθημα και το χώρο, ανάλογα με τις ανάγκες και τα μαθησιακά στυλ των μαθητών του και σχεδιάζει δραστηριότητες τόσο για εξατομικευμένη όσο και για ομαδική εργασία. Ο δάσκαλος ενθαρρύνει, υποστηρίζει, παρακολουθεί τις δραστηριότητες και αναπτύσσει συμβουλευτικό ή/και εμψυχωτικό ρόλο.
|
Learning Culture: Μαθησιακή κουλτούρα. Οι μαθητές θεωρούνται ενεργοί μαθητευόμενοι “active learners” και οι δάσκαλοι διευκολυντές “facilitators”, διαθέσιμοι στα αιτήματα των μαθητών. Ο μαθητής ανακαλύπτει αλληλοεπιδρώντας τη γνώση, την επεξεργάζεται σε βάθος και την εφαρμόζει. Αναγνωρίζει τις ανάγκες του, θέτει στόχους, και αξιολογεί το βαθμό επίτευξης των μαθησιακών του στόχων, ενισχύοντας έτσι την αυτονομία του.
Intentional Content: Περιεχόμενο με σκοπό. Ως περιεχόμενο ορίζουμε και αυτό που δίνεται για μελέτη στο σπίτι, πριν το μάθημα, αλλά και τις δραστηριότητες που υλοποιούνται κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Το υλικό που δίνεται για μελέτη στους μαθητές είναι προκαθορισμένο, αυστηρά επιλεγμένο ώστε να εξυπηρετεί τις στρατηγικές του εκπαιδευτικού, να περιλαμβάνει τους γνωστικούς στόχους του μαθήματος και να απευθύνεται σε όλα τα μαθησιακά στυλ μαθητών.
Professional Educator:«Επαγγελματίας» εκπαιδευτικός. Ο εκπαιδευτικός προκειμένου να εφαρμόσει την προσέγγιση αυτή χρειάζεται να έχει αρκετές δεξιότητες. Θα πρέπει να μπορεί να χειρίζεται πολύ καλά τις νέες τεχνολογίες, ώστε να δημιουργεί υλικό ή μέρος αυτού, να επιλέγει υλικό από αποθετήρια εκπαιδευτικού υλικού και να το διαμοιράζει. Είναι απαραίτητο να μπορεί να αξιοποιεί κατάλληλα το χρόνο στην αίθουσα διδασκαλίας, ώστε να προωθεί μέσα από τη συνεργασία και την κοινωνική αλληλεπίδραση, την κριτική σκέψη των μαθητών του. Παρά το γεγονός ότι η παρουσία του είναι λιγότερο αισθητή από την παραδοσιακή τάξη ο ρόλος του παραμένει πολύ σημαντικός.
Τα στάδια προετοιμασίας και εφαρμογής
1ο στάδιο: «Πριν την τάξη», οι μαθητές λαμβάνουν (συνήθως μέσω κάποιας πλατφόρμας Learning Management System - LMS) το εκπαιδευτικό υλικό για μελέτη. Μπορούν να το δουν όσες φορές θέλουν, να εστιάσουν σε όποια σημεία επιθυμούν, στο δικό τους χώρο και με το δικό τους ρυθμό (Strayer, 2007) Το πρωτοποριακό στοιχείο αυτής της διαδικασίας είναι ότι με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται μια μοναδική διαβάθμιση ως προς την αλληλεπίδραση των μαθητών με το εκπαιδευτικό υλικό, κάτι που δεν συμβαίνει κατά την παράδοση διαλέξεων στην τάξη (Hertz, 2012).
2ο στάδιο: «Μέσα στην τάξη», χρησιμοποιούνται ενεργητικές και συμμετοχικές διδακτικές τεχνικές. Εφόσον ο μαθητής έχει μελετήσει το υλικό «πριν την τάξη», προσέρχεται προετοιμασμένος και ο σχολικός χρόνος αξιοποιείται με δραστηριότητες προς την κατεύθυνση της επίλυσης προβλημάτων και με διεκπεραίωση ομαδικών εργασιών, που διεξάγονται πάντα με την καθοδήγηση και τη βοήθεια του δασκάλου. Οι μαθητές καλούνται να συνδυάσουν τις πληροφορίες που προσέλαβαν έξω από την τάξη και να αλληλεπιδράσουν με αυτές και τους συμμαθητές τους με τρόπο, που να αποδεικνύει ότι έχουν γίνει ενεργοί χρήστες των πληροφοριών, με βάση τις προσωπικές τους εμπειρίες, τις ευκαιρίες κριτικής σκέψης και την αλληλεπίδραση μέσω ομαδικών δραστηριοτήτων.
3ο στάδιο: «Μετά την τάξη», οι μαθητές καλούνται να αξιολογήσουν τις γνώσεις που έχουν αποκτήσει μετά τα δυο πρώτα στάδια. Μετά τις δραστηριότητες της «αντεστραμμένης τάξης» οι μαθητές κάνουν έλεγχο του επίπεδου των γνώσεών τους και ανάλογα με την επίδοσή τους εντοπίζουν πιθανές αδυναμίες τους, τις οποίες θα βελτιώσουν ανατρέχοντας ξανά στο ψηφιακό υλικό το οποίο παρακολουθούν πλέον με άλλη ματιά. Επιπλέον έχουν τη δυνατότητα να επεκτείνουν τις γνώσεις (ανάλογα με το χρόνο που διαθέτουν).
Οφέλη από την «αντίστροφη ή ανεστραμμένη» τάξη.
Η ταξινομία Bloom στην ανεστραμένη τάξη (από τον ιστότοπο: Odysseyware [?]
|
Με την εφαρμογή του μοντέλου της «ανεστραμμένης» διδασκαλίας, αυξάνεται η ενεργός εμπλοκή των μαθητών στη μαθησιακή διαδικασία. Οι επιδόσεις και τα μαθησιακά αποτελέσματα τους βελτιώνονται, καθώς και η στάση τους απέναντι στο σχολείο. [?] Γίνεται καλύτερη διαχείριση του διδακτικού χρόνου και δίνονται ευκαιρίες ανάπτυξης της κριτικής σκέψης. Η αξιοποίηση των ΤΠΕ, όπως για παράδειγμα η παρακολούθηση ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού στο σπίτι, είναι ένα σημαντικό στοιχείο που κινητοποιεί το μαθησιακό ενδιαφέρον και δημιουργεί θετική προδιάθεση για τις διδακτικές δραστηριότητες που θα ακολουθήσουν στην αίθουσα διδασκαλίας. Επιτυγχάνεται καλύτερη διαχείριση του χρόνου μελέτης από τους μαθητές καθώς και αυξημένη αλληλεπίδραση μεταξύ μαθητή – εκπαιδευτικού και μαθητή – μαθητή.
|
Με την εφαρμογή του μοντέλου της «ανεστραμμένης» τάξης αυξάνεται και η ενεργή συμμετοχή των εκπαιδευτικών στην καθημερινή εκπαιδευτική πράξη βελτιώνοντας την επικοινωνία με τους μαθητές τους. Επιπλέον ο εκπαιδευτικός έχει χρόνο για να παρακολουθήσει την πρόοδο των μαθητών. Στην ατομική ανατροφοδότηση που γίνεται με το πρώτο υλικό που βλέπει στο σπίτι του ο μαθητής, μπορούν να απευθύνουν ερωτήσεις ακόμα κι αυτοί που διστάζουν να το κάνουν μέσα στην τάξη. Μέσω της «ανεστραμμένης» τάξης δίνεται η ευκαιρία στους αδύναμους μαθητές να έχουν επιπλέον στήριξη από τον εκπαιδευτικό που μπορεί να τους αφιερώσει περισσότερο χρόνο μα και από τους συμμαθητές τους με τους οποίους μπορούν να επικοινωνήσουν, να συνεργαστούν και να αλληλοβοηθηθούν. Οι μαθητές με υψηλές επιδόσεις μπορούν να ξεχωρίσουν μέσω των δραστηριοτήτων της τάξης και να αναπτύξουν ικανότητες καθοδήγησης μέσω της συνεργασίας τους με τους πιο αδύνατους.
Αξιοσημείωτο είναι ότι μια πιθανή απουσία του εκπαιδευτικού ή του μαθητή μπορεί να καλυφθεί στο πλαίσιο της «ανεστραμμένης» τάξης και το διδακτικό έργο να συνεχιστεί και εκτός αίθουσας.
Αξιοσημείωτο είναι ότι μια πιθανή απουσία του εκπαιδευτικού ή του μαθητή μπορεί να καλυφθεί στο πλαίσιο της «ανεστραμμένης» τάξης και το διδακτικό έργο να συνεχιστεί και εκτός αίθουσας.
"Σταχυολόγηση" των κειμένων από τον διαχειριστή του ιστότοπου. Για την πρωτότυπη δημοσίευση ακολουθήστε τον παρακάτω υπερσύνδεσμο
πηγή: Βασίλης Οικονόμου blog [?]
Προσωπικές δημιουργίες - Δείγματα διδακτικής αξιοποίησης της "Αντίστροφης Τάξης"
Ιστορία Στ' τάξης
1η Ενότητα: Κεφάλαιο 1ο - Η Αναγέννηση και η Θρησκευτική Μεταρρύθμιση [?] |